Fundusz alimentacyjny stanowi system wspierania środkami finansowymi z budżetu państwa osób uprawnionych do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, w przypadku bezskuteczności egzekucji tych zobowiązań.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:
Osobom, które nie mają możliwości wyegzekwowania alimentów od dłużnika, mogą liczyć na pomoc ze strony państwa w postaci świadczeń pieniężnych z funduszu alimentacyjnego. Aby nabyć prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, dziecko, które ma zasądzone alimenty, nie musi być wychowywane przez rodzica samotnie. Prawo do tego świadczenia przysługuje również w sytuacji, gdy dziecko wychowywane jest przez rodzica, który zawarł kolejny związek małżeński, żyje w nieformalnym związku lub małżonek nie płaci zasądzonych alimentów.
Warunki nabywania prawa oraz zasady i tryb postępowania w sprawach przyznawania i wypłacania świadczeń z funduszu alimentacyjnego określa ustawa z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:
● do czasu ukończenia przez nią 18. roku życia, a w przypadku pobierania nauki w szkole lub w szkole wyższej do ukończenia przez nią 25. roku życia,
● bezterminowo - gdy wobec osoby uprawnionej do alimentów orzeczono znaczny stopień niepełnosprawności.
Osoba uprawniona do otrzymania świadczenia z funduszu alimentacyjnego to osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.
Osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności to osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagająca, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
O wypłatę świadczenia z funduszu alimentacyjnego mogą starać się:
1) obywatele polscy, czyli osoby posiadające polskie obywatelstwo;
2) cudzoziemcy:
● jeżeli wynika to z wiążących RP umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
● przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354 oraz z 2022 r. poz. 91, 583, 830 i 835),
● przebywający na terytorium RP w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.
Świadczenia te przysługują wymienionym osobom, jeżeli zamieszkują na terenie RP przez okres, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 1209zł.
Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego:
Świadczenia z funduszu przysługują w wysokości bieżąco zasądzonej kwoty alimentów, nie więcej niż 500,00 zł.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują osobie uprawnionej, jeżeli:
1) została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w rodzinie zastępczej,
2) zawarła związek małżeński.
Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się na okres świadczeniowy, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek do właściwej, ze względu na miejsce zamieszkania, gminy osoby uprawnionej, nie wcześniej jednak niż od początku okresu świadczeniowego do końca tego okresu, czyli od 1 października do 30 września następnego roku.
Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Dokumenty niezbędne do uzyskania świadczenia:
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego są przyznawane decyzją administracyjną, w której określa się wysokość świadczenia i okres jego przyznania. Decyzję o przyznaniu świadczeń wydaje się na podstawie następujących dokumentów:
1. zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące każdego członka rodziny;
2. zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia:
a) zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne albo oświadczenie stwierdzające bezskuteczność egzekucji,
b) odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem,
c) odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem,
d) orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej,
e) oświadczenie o uczęszczaniu osoby uprawnionej do szkoły lub szkoły wyższej,
f) informacje właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z:
- brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub
- brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą,
g) inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania lub ustalenia wysokości świadczenia z funduszu alimentacyjnego będącego przedmiotem wniosku.
W przypadku utraty dochodu lub uzyskania dochodu do wniosku o świadczenie z funduszu alimentacyjnego należy dołączyć dokumenty potwierdzające ich utratę lub uzyskanie oraz ich wysokość.
Wnioski i załączniki do wniosku mogą być składane drogą elektroniczną za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny lub systemu teleinformatycznego wskazanego w informacji zamieszczonej na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw rodziny po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji.
Wnioski i załączniki do wniosku określone w ust. 4 w postaci elektronicznej mogą być składane za pomocą:
1. systemu, o którym mowa w ust. 11, po zastosowaniu zapewnionych w systemie sposobów potwierdzenia pochodzenia oraz integralności przesłanych danych;
2. systemu teleinformatycznego wskazanego w informacji zamieszczonej na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw rodziny po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, po opatrzeniu ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym.
Sposób i tryb postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego, sposób ustalania dochodu uprawniającego do tego świadczenia, a także wzory wniosku oraz dokumentów niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 28 lipca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Przydatne linki:
https://www.gov.pl/web/rodzina/fundusz-alimentacyjny
